با وجود آنکه هنوز توافق هسته‌ای و برجام احیا نشده و فعلا خبری از لغو تحریم‌ها علیه کشور نیست، قطعه‌سازان از همین حالا در برابر واردات خودرو و قطعات در پساتحریم، موضع مخالف گرفته و در حال زمینه‌سازی برای حفظ انحصار فعلی هستند.
قطعه‌سازان نگران واردات در پساتحریم هستند
مخالفت قطعه‌سازان با واردات خودرو و قطعات موضوع امروز نیست و آنها سال‌هاست با این مورد مخالفت می‌کنند. حالا نیز با توجه به احتمال لغو تحریم، به‌نظر می‌رسد نگرانی اصلی آنها این است که درهای مملکت به روی قطعات خارجی باز شود و تلاش آنها برای داخلی‌سازی به هدر برود.
آنها گویا نگران ازسرگیری واردات خودرو نیز هستند، آن‌هم در حالی‌که خودروسازان پیش‌تر اعلام کرده‌اند مشکلی با این مساله ندارند. قطعه‌سازان دو ماه پیش نیز نگرانی خود را مبنی بر تشدید واردات در آینده (در دوران پساتحریم) اعلام کرده بودند و حالا برای محکم‌کاری، دست به دامان مجلس شورای اسلامی شده‌اند. حرف اصلی قطعه‌سازان این است که آنها در دوران تحریم و در قالب نهضت داخلی‌سازی، برخی قطعات را ساخت داخل کرده‌اند و بخش قابل‌توجهی از قطعات را نیز پیش‌تر ساخته بودند، بنابراین در دوران پساتحریم باید از این قطعات محافظت و مشابه خارجی‌شان وارد نشود.
تحریم با همه سختی‌هایش، این مزیت را برای قطعه‌سازان داشت که به دلیل محدود‌شدن واردات از خارج، خودروسازان مجبور شدند بیش از پیش روی قطعات داخلی تمرکز کنند. این موضوع به‌نوعی دیواری حفاظتی برای قطعه‌سازان ایجاد و به نوعی بر انحصار آنها افزود. قطعه‌سازان حالا بیم آن را دارند که با لغو تحریم، این انحصار شکسته و خودروسازان برخی قطعات موردنیاز خود را با وجود ساخت داخل، از خارج تامین کنند. هرچند قطعه‌سازان در درخواست خود مبنی بر مدیریت واردات قطعات و خودرو، روی نهضت داخل مانور می‌دهند، با این حال بررسی اوضاع خودروسازان نشان می‌دهد این نهضت نتوانسته درد چندانی از صنعت خودرو کم کند، هرچند البته بی‌تاثیر هم نبوده است.
بسیاری از قطعات موردنیاز خودروسازان به‌خصوص قطعات الکترونیکی، ECU، کیسه هوا و… در دوران تحریم به ساخت داخل نرسیدند، چون نه تکنولوژی آنها در دسترس بود و نه پول لازم برای داخلی‌سازی‌شان وجود داشت، بنابراین وابستگی صنعت خودرو کشور به یک‌سری قطعات خارجی همچنان ادامه داشته و خواهد داشت و اتفاقا لغو تحریم می‌تواند به راحت‌تر شدن تامین آنها کمک کند. مساله دیگر اینجاست که در صورت لغو تحریم، دو مولفه کیفیت و قیمت تعیین می‌کنند از چه قطعاتی (داخلی یا خارجی) در صنعت خودرو استفاده شود. با این حال اما قطعه‌سازان به بهانه نهضت داخلی‌سازی، به دنبال این هستند که واردات قطعه به کشور در دوران پسابرجام تا حد امکان محدود باشد تا قلمرو آنها دست‌نخورده بماند.
این در شرایطی است که در جریان نهضت داخلی‌سازی نیز قطعات چندانی داخلی‌سازی نشد. در این مورد می‌توان به اظهارات مهدی صادقی‌نیارکی معاون صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت استناد کرد. وی عنوان کرده که از مجموع ۳۴۱ میلیون یورویی که در پی قرارداد با قطعه‌سازان برای داخلی‌سازی قطعات خودرو منعقد شد، تنها ۶۰ میلیون یوروی آن عملیاتی شده است. با این حساب، تکلیف حدود ۲۸۰ میلیون یورو قرارداد منعقد‌شده میان خودروسازان و فعالان قطعه‌ساز مشخص نیست. با توجه به این آمار، مشخص می‌شود نهضت داخلی‌سازی نیز آن‌طور که قطعه‌سازان روی آن مانور می‌دهند، نتوانسته ضعف تامین قطعه را در دوران تحریم برطرف کند.